پرسش :

پسر 5 ساله‏ام، با برادر کوچک تازه متولد شده‏اش بسيار بد رفتاري مي‏کند. علت چيست و چگونه بايد اين مشکل را از بين برد؟

پاسخ :
علت اين بد رفتاري، حسادت شديد به فرزند دوم است که در کودکان زير 5 سال و با فاصله‏ي سني کمتر از 3 سال بيشتر به چشم مي‏خورد )از 6 سالگي به بعد، به جهت ارتباط بيشتر کودک با همسالان در آمادگي و مدرسه، حس حسادت کمتر مي‏شود؛ ولي از بين نمي‏رود(.
اي کاش پيش از تولد فرزند دوم، فرزند اول خود را آماده مي‏کرديد(1)
و اگر چنين نکرده‏ايد، برخوردهاي شما در حال حاضر بسيار اهميت دارد. برخوردهاي نسنجيده مي‏تواند از فرزند دوم رقيب هولناکي بسازد و آثاري منفي داشته باشد و برخورد درست، حسادت فرزند اول را کاهش خواهد داد.
چند توصيه
1. خود و نزديکانتان به فرزند دوم )به ويژه در حضور فرزند اول( کمتر توجه کنيد.
2. اگر مي‏خواهيد فرزندانتان را ببوسيد، اول بزرگ‏تر و بعد فرزند تازه متولد شده را ببوسيد.
3. با اعطاي مسؤوليت به فرزند بزرگ‏تر، حس بزرگ شدن را در او تقويت کنيد. فرزند شما علاقه‏مند است برخي کارهاي برادر کوچکش )آوردن شيشه‏ي شير، آوردن وسايل حمام، پوشک و مراقبت از او( را به عهده گيرد )البته توجه داشته باشيد که چون سيندرلا، خدمتکار برادرش نشود(.
4. اجازه دهيد گاهي در جاهاي بي‏خطر، برادر کوچکش را بغل کند.
5. سعي کنيد در حضور او به فرزند شيرخواره‏ي خود، شير ندهيد. اوج حسادت کودکان اول، زماني است که مادر، فرزند دوم را شير مي‏دهد.
6. ممکن است از شما بخواهد شير صبحانه را با شيشه بخورد. در اين صورت مقاومت نکنيد. چون شير، آرام به دهانش مي‏رسد و مزه‏ي پلاستيک سر شيشه بد است، اين عمل دوامي نخواهد داشت.
7. وقتي پدر به خانه باز مي‏گردد، اول سراغ فرزند دوم نرود؛ بلکه دقايقي را با فرزند بزرگ‏تر بگذراند و پس از آن به فرزند دوم توجه کند )توصيه مي‏شود حال فرزند کوچک را از بزرگ‏تر نپرسد(.
8. اگر برادر کوچک‏تر را کتک زد، با او با خشونت برخورد نکنيد؛ بلکه با لحني محکم و قاطع بگوييد: اجازه نمي‏دهيد به او صدمه بزند.
9. اگر خواست از برادر کوچکش شکايت کند، اجازه دهيد حرف بزند. او به شدت به تخليه‏ي احساسات نياز دارد.
پی نوشت :
(1)والدين مي‏توانند پيش از تولد فرزند جديد، با جمله‏هايي مانند از تنهايي در مي‏آيي؛ دوست خوبي پيدا مي‏کني؛ در آينده، عمو يا دايي مي‏شوي؛ به کمک تو خيلي اميدواريم و... فرزند قبلي خود را آماده کنند.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)